Prace materiałowe

Prace wykonywane indywidualnie lub zespołowo w ramach grantu, także prace zlecane poza zespołem. Polegają na gromadzenie materiałów metodą eksploracji archiwów, muzeów itp. kolekcji, a także Internetu i innych mediów oraz pozyskiwane w drodze obserwacji czy wywiadu. Dane zgromadzone zostaną wpisane do bazy danych. Jako pomoc dla badań tego rodzaju zostaną przygotowane kwestionariusze.

Przykłady tematów prac materiałowych

Kulinaria

Restauracje, bary, kawiarnie. Nazewnictwo sienkiewiczowskie w menu. Produkty nazwane „po Sienkiewiczowsku”. Właściciele – motywacje; klienci.
Wykonawcy: A. Rataj, W. Łapiński, T. Budrewicz, M. Gloger.

Sienkiewicz w reklamie

Reklama produktów, typy reklamy. Kto reklamuje – adresaci reklamy. Konstrukcje reklam, ich „nośniki”. Reklama ikoniczna i słowna. Pisarz – dzieło – postać – idiom Sienkiewiczowski. Chwyty reklamowe. Reklama serio i dowcip w reklamie. 

Wykonawcy: A. Rataj, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, Z. Mokranowska, W. Łapiński.

Topografia. Przestrzeń kulturowa.

Nazwy ulic, placów, dzielnic i innych miejsc w przestrzeni. Mapa i plan – wyznaczniki przestrzenne. Przewodniki – „śladami” i przewodniki turystyczne. Gmachy (użyteczności publicznej, kościoły, powiązane z Sienkiewiczem) Tablice pamiątkowe, popiersia, pomniki. – ich kształt ikoniczny o formy zapisów. Sienkiewicz – dzieło – postać jako tematy inskrypcji. Czas i okoliczności powstawania tych elementów kultu. Okazje. Twórcy i inicjatorzy. Reakcje zewnętrzne: aprobata i sprzeciw. 

Wykonawcy: A. Rataj, W. Łapiński, J. Majchrzyk, T. Budrewicz, D. Samborska-Kukuć, A. Kuniczuk-Trzcinowicz.

Szkoła (przestrzeń i treści)

Patronat Sienkiewicza (nazwy szkół). Umiejscowienie. Wobec innych nazw. Formy związku z patronem. Czczenie – jubileusze, rocznice, kontakty. Motywacje wyboru nazwy. Inicjatorzy nazw. Ideologiczne i polityczne wybory nazwy. Interpretacja wyboru. 

Wykonawcy: T. Budrewicz, A. Adamek-Świechowska, A. Zalewska, D. Samborska-Kukuć, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, A. Chomiuk.

Sienkiewicz w programach i lekturach szkolnych

Programy i ich część Sienkiewiczowska, polecenia metodyczne, dydaktyczne, ideowe. Miejsce Sienkiewicza w programie. Przewodniki metodyczne i pomoce naukowe. Sienkiewicz w typach szkół i kolejność lektur. Interpretacje Sienkiewicza. Kanon lekturowy. Zmienność programów ich zależność od okoliczności zewnętrznych. Waloryzowanie tekstów i ich wykorzystywanie dla szerszych celów (wychowawczych). Przymus szkolnej lektury a spontaniczność czytania (które teksty?) Podręcznik szkolny i pomoce. Zakres obecności Sienkiewicza. Streszczenia i bryki; „przemysł” – Sienkiewicz na użytek szkoły. Nauczyciel – a Sienkiewicz. Sienkiewicz a inni pisarze (relacje). Oceny zewnętrzne szkolnej edukacji Sienkiewiczowskiej. 

Wykonawcy: T. Budrewicz, A. Chomiuk, A. Adamek-Świechowska, A. Zalewska, D. Samborska-Kukuć, B. Mazan, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, J. Sztachelska.

Muzea i „izby pamięci”

Muzea Sienkiewiczowskie (Oblęgorek, Poznań, Wola Okrzejska). Muzea Literatury. Inne muzea i ich zasoby Sienkiewiczowskie. Rodzaje eksponatów, sposoby wejścia w ich posiadanie. Sposoby eksponowania. Wystawy stałe i zmienne. Muzea Sienkiewicza a szkoły i funkcje kształcące muzeów. Przewodniki i foldery muzealne. Imprezy Sienkiewiczowskie w muzeach. 

Wykonawcy: A. Rataj, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, A. Adamek-Świechowska, M. Gloger, M. Wedemann.

Sienkiewicz na wojnie i w działaniach niepodległościowo-politycznych

Pseudonimy. Sienkiewiczowskie odwołania i cytaty w „służbie narodowej”. „Wojskowe” aspekty Sienkiewiczowskie. Sienkiewicz jako argument. 

Wykonawcy: R. Koziołek, M. Gloger, B. Mazan, M. Wedemann, J. Sztachelska.

„Drobne” przedmioty obecności S. w kulturze

Albumy, kalendarze, przewodniki, medale, odznaki, pocztówki, znaczki pocztowe. Okoliczności wytwarzania. Adresaci i „fundatorzy”, „inicjatorzy”. Formy opracowania: słowo i ikonografia. Metody – autorzy. Chronologia. 

Wykonawcy: A. Rataj, A. Adamek-Świechowska, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, W. Łapiński, C. Zalewski, D. Samborska-Kukuć.

Biblioteki i wydawnictwa

Zbiory biblioteczne, ich charakter. Obecność rękopisów Sienkiewicza i pierwodruków. Czytelnicy i wypożyczenia. Motywacje czytania Sienkiewicza. Stratyfikacja odbioru, kto i kiedy czyta? Wobec innych autorów (relacje). Imprezy biblioteczne zw. z Sienkiewiczem i jego dziełami.

Wydawnictwa polityka wydawnicza, wydawnictwa uprzywilejowane (np. Ossolineum); rodzaje wydań: okolicznościowe, popularne, zbiorowe, w wyborach, jubileuszowe, ozdobne (kolekcje). Prace i książki o Sienkiewiczu. Imprezy wydawnicze. Wystawy wydawnicze. Propaganda – katalogi i inne druki. Antologie z Sienkiewiczem.

Przeróbki Sienkiewicza. Dla „maluczkich”, dla „ludu”, dla „młodzieży”; komiksy; inne formy popularyzacji w piśmie, ikonie, przewodniku.

Sienkiewicz w czasopismach. Charakter publikacji; odcinki i fragmenty. Różne rodzaje „przytoczeń” Sienkiewiczowskich. Sienkiewicz jako składnik politycznych programów; argument Sienkiewiczowski, „skrzydlate słowa”.
Wykonawcy: R. Koziołek, Z. Mokranowska, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, A. Chomiuk, A. Rataj, B. Mazan, T. Budrewicz, J. Sztachelska.

Organizacje, stowarzyszenia i towarzystwa Sienkiewiczowskie

Nazwy, cele, programy. Charakter ogólnopolski i regionalny. Działalność. Członkowie i zarządy. Czas powstania, okres działania. Ideowe podstawy tych organizacji. „Jakiego” kultywują Sienkiewicza? Wobec innych form kulturowych kultu Sienkiewicza. 

Wykonawcy: T. Bujnicki, T. Budrewicz, B. Mazan, Z. Mokranowska, D. Samborska-Kukuć, A. Chomiuk, M. Wedemann, A. Adamek-Świechowska, A. Rataj.

Rocznice i jubileusze

Charakter obchodów Sienkiewiczowskich. Które rocznice i zdarzenia były obchodzone i jak? Schematy jubileuszowe i modele imprez. O sesjach naukowych i popularno-naukowych, odczyty, akademie ku czci. Ich zakres lokalny, państwowy. Idee kształtujące charakter jubileuszów. Czynnik ideowo-polityczny jubileuszów. 

Wykonawcy: T. Bujnicki, J. Axer, E. Kosowska, M. Gloger, J. Sztachelska, R. Koziołek, M. Wedemann.

Widowiska Sienkiewiczowskie

Wielo-tematyczne i mające charakter spektaklu. Teatr, opera, film – charakter adaptacji. Według Sienkiewicza i przeciw Sienkiewiczowi. Unowocześnianie Sienkiewicza. Film dokument, reportaż, fabularny. 

Wykonawcy: T. Sobieraj, Z. Mokranowska, R. Koziołek, A. Zalewska, C. Zalewski, A. Chomiuk, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, W. Łapiński, J. Majchrzyk.

Sienkiewicz i media

Internet, prasa, inne nośniki; ikonografia sienkiewiczowska (ilustracje, portrety, fotografie). Komiksy, gry itp. Wykonawcy: B. Mazan, Z. Mokranowska, R. Koziołek, C. Zalewski, A. Chomiuk, 

M. Wedemann, A. Kuniczuk-Trzcinowicz, A. Rataj, W. Łapiński, J. Majchrzyk. Koordynator – Andrzej Rataj (andrataj@interia.pl)

Wyniki prowadzonych prac należy przesyłać pocztą elektroniczną na powyższy adres. Koordynator prowadzi bazę danych gromadzącą wyniki badań. Jest zobowiązany do udzielania informacji o zebranym materiale.

Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/06/A/HS2/00252.